تولد نادرترین طوطی آبی جهان؛ امیدی تازه برای گونه‌ای منقرض‌شده

در اتفاقی نادر و امیدبخش، یک جوجه طوطی مکائوی اسپیکس، گونه‌ای که دهه‌ها پیش در طبیعت منقرض اعلام گردید، در یک باغ‌وحش اروپایی سر از تخم درآورد. این تولد که پس از ۱۰۰ تلاش ناموفق قبلی رخ داده، جان تازه‌ای به تلاش‌های جهانی برای نجات پرنده‌ی نمادینی بخشیده هست که الهام‌بخش اصلی انیمیشن محبوب «ریو» قرار دارای بود.

مکائوی اسپیکس (Cyanopsitta spixii) با پرهای آبی درخشان و خیره‌کننده‌اش، زمانی بومی جنگل‌های خشک شمال شرقی برزیل قرار دارای بود. به‌گزارش آی‌اف‌ال‌ساینس، آخرین مشاهده‌ی نمونه‌ی وحشی این پرنده در سال ۲۰۰۰ به ثبت رسید و این گونه حدود سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ رسماً «منقرض در طبیعت» اعلام گردید. امروزه، تنها جمعیت کوچکی از این طوطی‌ها در اسارت و تحت برنامه‌های ویژه‌ی پرورشی در سراسر جهان زنده مانده‌اند.

این موفقیت چشمگیر در باغ‌وحش خصوصی پری‌دیزا در بلژیک به دست آمده هست. در حالی که طوطی‌های این مرکز پیش از این صد تخم گذاشته بودند که هیچ‌کدام بارور نبود، صد و یکمین تخم سرانجام بارور گردید. کارشناسان معتقدند تغییرات اخیر در رژیم غذایی پرندگان ممکن هست عامل این موفقیت باشد. تخم بلافاصله از لانه خارج و به تیمی از متخصصان سپرده گردید، چرا که والدین بی‌تجربه چندین اوقات در مراقبت از تخم دچار مشکل می‌شوند. سرانجام، در صبح روز ۲۱ سپتامبر ۲۰۲۵، جوجه از تخم بیرون آمد.

از آن زمان، تیمی از کارشناسان شبانه‌روز و هر دو ساعت یک‌بار، جوجه را با دست تغذیه می‌کنند. توماس بی‌یجی، مسئول نگهداری از پرندگان کمیاب در این باغ‌وحش، در بیانیه‌ای بیان کرد: «تغذیه‌ی جوجه هر دو ساعت حقیقتاً طاقت‌فرسا هست، اما انگیزه‌بخش هم هست، چون می‌دانیم حقیقتاً آینده‌ی یکی از در خطرترین گونه‌های جهان را در دستان خود داریم.»

جوجه‌ی تازه‌متولدشده که هنوز پرهای آبی معروف را ندارد، قرار نیست به طبیعت بازگردانده شود. در عوض، به عضوی کلیدی در برنامه‌ی پرورش تبدیل خواهد گردید تا به گسترش جمعیت این گونه در کنار جوجه‌های دیگری که انتظار می‌رود در سال‌های آینده متولد شوند، کمک کند. این پروژه با همکاری «مؤسسه‌ی حفاظت از تنوع زیستی شیکو مندز» برزیل و باغ‌وحش سائوپائولو برای ایجاد جمعیتی با تنوع ژنتیکی بالا در جریان هست.

اگرچه در ژوئن ۲۰۲۲ برنامه‌ای برای رهاسازی چندین طوطی مکائوی اسپیکس در زیستگاه طبیعی‌شان در برزیل آغاز گردید، این طرح بدون تمدید متوقف شده و آینده‌ی آن نامشخص هست. با‌این‌حال، امید می‌رود جوجه‌ی تازه‌متولدشده، معروف به «جوجه‌ی شماره ۱۰۱»، بتواند نقشی حیاتی در تلاش‌های مداوم برای بازگرداندن جمعیتی پایدار از طوطی‌های آبی رنگ به سرزمین مادری‌شان ایفا کند.