دلفین‌های به گل نشسته احتمالا مبتلا به آلزایمر هستند

چرا دلفین‌ها خود را به ساحل می‌رسانند و به‌اصطلاح به گل می‌نشینند، تا بمیرند؟ در کشفی نگران‌کننده، دانشمندان شواهدی یافته‌اند که نشان می‌دهد چندین از دلفین‌هایی که به طرز مرموزی در سواحل به گل می‌نشینند، ممکن هست به نوعی بیماری مشابه آلزایمرمبتلا باشند. این اختلال باعث خواهد گردید حیوان جهت‌یابی خود را از دست بدهد و دچار سردرگمی شود، درست همان‌طور که در انسان‌ها اتفاق می‌افتد. ظاهراً شکوفایی جلبکی سمی امکان داردد در این میان نقش داشته باشد.

پاسخ به اینکه چرا دلفین‌ها سر از ساحل درمی‌آورند، پرسشی کلیدی هست، به‌ویژه در شرایطی که شمار پستانداران دریایی به‌گل‌نشسته رو به افزایش هست. در ژوئیه سال گذشته، ایالات متحده به‌تنهایی بزرگ‌ترین رویداد تجمعی از این نوع را تجربه کرد.

یکی از مناطقی که در آمریکا هر سال در فصل گرما با افزایش شمار دلفین‌های به‌گل‌نشسته روبه‌رو خواهد گردید، تالاب «ایندین ریور لاگون» در فلوریدا، خور بزرگی به طول حدود ۲۵۰ کیلومتر در امتداد ساحل شرقی ایالت هست. اما در تابستان، تنها آمار به‌گل‌نشستگی دلفین‌ها در این منطقه بالا نمی‌رود، پدیده‌ی شکوفایی جلبکی نیز شدت دریافت می‌کند.

شکوفایی جلبکی، تجمع‌هایی از جلبک‌ها هستند که رشد بی‌رویه دارند و سمومی تولید می‌کنند که امکان داردد برای حیات دریایی اطرافشان مرگبار باشد. افزایش دما و آلودگی‌های انسانی باعث شده وقوع این شکوفایی‌ها هر سال افزایش یابد.

گروهی از محققان برای بررسی فرضیه، مغز ۲۰ دلفین بینی‌بطری معمولی (Tursiops truncatus) را که بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ در همان منطقه به گل نشسته و از بین رفته بودند، مورد بررسی قرار دادند. آن‌ها به دنبال نشانه‌هایی از تماس با سموم، تغییرات ژنی، سلولی و ساختاری در مغز بودند.

نتایج چشمگیر قرار دارای بود: در فصل‌های شکوفایی جلبکی، میزان سمی به نام ۲٬۴-دی‌آمینوبوتیریک اسید (2,4-DAB) در مغز دلفین‌ها ۲٫۹۰۰ برابر بیشتر از فصل‌های بدون شکوفایی قرار دارای بود.

نیز، در مغزهای تحلیل‌شده تغییرات گسترده‌ای در بیان ژن‌ها و ساختارهای پروتئینی، شامل تشکیل پلاک‌های آمیلوئیدی مشاهده گردید که یادآور بیماری آلزایمر در انسان هست. وجود این پلاک‌ها در دلفین‌ها پدیده‌ی تازه‌ای نیست، زیرا با افزایش سن به‌طور طبیعی شکل می‌گیرند و همین ویژگی باعث شده این پستانداران به‌عنوان مدل طبیعی مطالعه‌ی آلزایمر در نظر گرفته شوند. اما یافته‌های تازه نشان می‌دهد شکوفایی جلبکی امکان داردد روند شکل‌گیری این پلاک‌ها را تسریع کند.

کشف تازه، برای انسان‌ها نیز هشدارآمیز هست. دکتر دیوید دیویس از دانشکده پزشکی میلر در دانشگاه میامی، در یادداشتی نوشت: «از آنجایی که دلفین‌ها شاخص‌های زیست‌محیطی مهمی برای بررسی تماس موجودات زنده با سموم دریایی محسوب می‌شوند، نتایج این مطالعه نگرانی‌هایی درباره‌ی تأثیر شکوفایی‌های سیانوباکتریایی بر سلامت انسان‌ها ایجاد انجام می‌دهد.»

دکتر دیویس افزود: «اگرچه مسیرهای مختلفی امکان داردد به بروز آلزایمر منجر شود، شواهد نشان می‌دهد تماس با سموم سیانوباکتریایی امکان داردد یکی از عوامل خطر مهم در این بیماری باشد.»

نتایج پژوهش در نشریه‌ی Communications Biology منتشر شده هست.