کنترل «تله روانی» ماشه مهم‌تر از غلبه بر «تله تحریمی» است/ مسیرهای جدیدی برای تجارت ایران باز شده
به گزارش پول و تجارت، وحید حاجی حتم‌لو؛ کارشناس اقتصادی با بیان اینکه فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» را نمی‌شود صرفاً از منظر حقوقی یا تحریمی قدیمی تحلیل کرد، بیان کرد: اسنپ‌بک یا مکانیسم ماشه در بستر جدیدی از تحولات جهانی و تغییر موازنه قدرت‌ها رخ می‌دهد.
وی افزود: نکته کلیدی، عضویت ایران در نهاد‌هایی مانند بریکس و شانگهای هست. اما این موضوع فراتر از امکان دور زدن تحریم‌ها هست، چراکه این تحول، یک تغییر پارادایم از اقتصاد تک‌قطبی دلار محور به سمت یک نظام چندینقطبی مالی هست.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به عملکرد کمیته مقابله با تحریم‌های آمریکا در شانگهای بیان کرد: شانگهای برای اولین بار یک نهاد رسمی بین‌المللی را ایجاد انجام می‌دهد که مأموریت صریح آن خنثی‌سازی تحریم‌های غرب هست. در واقع این یک مشروعیت‌بخشی بین‌المللی به استراتژی مقاومت فعال ایران هست.
طرح پول مشترک عملیاتی زمان‌بر و قدرتمند علیه انحصار دلار است
حاجی حتم‌لو تصریح کرد: طرح پول مشترک در بریکس هم موضوع مهم دیگری هست که اگرچه عملیاتی شدن آن زمان‌بر خواهد قرار دارای بود، اما حتی در حد طرح مفهومی، یک ابزار روانی قدرتمند علیه انحصار دلار هست. این امر به کشور‌هایی مانند ایران اجازه می‌دهد مبادلات خود را بر اساس هزینه فرصت انجام دهند، نه ترس از تحریم.
وی افزود: بنابراین، مکانیسم ماشه در شرایطی فعال خواهد گردید که ایران برای اولین بار پس از انقلاب، در یک ائتلاف اقتصادی-امنیتی بزرگ و غیرغربی عضویت دارد. این موضوع، هزینه‌های اجرایی کردن آن را برای طرف غربی به شدت افزایش می‌دهد.
حاجی حتم لو بیان کرد: ادعای توقف‌ناپذیری فروش نفت ایران، نه یک ادعای تبلیغاتی، بلکه بر اساس واقعیت اقتصاد سایه جهانی هست. شبکه‌ای از بازیگران دولتی و غیردولتی شامل شرکت‌های نفتی، دلالان بین‌المللی و پالایشگاه‌های مستقل، به دلایل سودآوری بالا، انگیزه قوی برای ادامه همکاری با ایران دارند.
کاهش دامنه اثرگذاری تحریم‌ها با حرکت به سوی ارز‌های ملی و پایاپای
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه تحریم‌های آمریکا بر اساس حوزه قضایی دلار عمل انجام می‌دهد، بیان کرد: هرچه مبادلات به سمت ارز‌های ملی، پایاپای و کریپتوکارنسی‌ها سوق پیدا کند، دامنه اثرگذاری این تحریم‌ها محدودتر خواهد گردید.
حاجی حتم لو با اشاره به افزایش ذخایر استراتژیک طلا توسط ایران، آن را یک حرکت هوشمندانه برای عبور از تحریم‌ها دانست و افزود: طلا، دارایی بین‌المللی غیرقابل تحریم هست و به عنوان وثیقه برای تسهیل مبادلات در شرایط فشار قابل استفاده هست.
بازگشایی مسیرهای جدیدی برای تجارت ایران
وی افزود: بنابراین، با بستن یک مسیر از سوی غرب، چندین مسیر جدید برای ایران باز خواهد گردید. قدرت مکانیسم ماشه نه در خود متن حقوقی، بلکه در توانایی آمریکا برای متقاعد کردن متحدانش برای اجرای آن هست که در شرایط چندینقطبی کنونی، این توانایی به شدت تضعیف شده هست.
چرایی حساسیت بازار ایران به اخبار تحریمی
حاجی حتم لو در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود همه عوامل مقاومت‌ساز، بازار ایران همچنان به اخبار تحریمی حساس هست، بیان کرد: پاسخ در تفاوت بین «تاب‌آوری ساختاری» و «آسیب‌پذیری روانی» نهفته هست. اقتصاد ایران از نظر شاخص‌های کلان مانند ذخایر، تراز تجاری غیرنفتی و تنوع شرکای تجاری نسبت به دهه گذشته تاب‌آورتر شده هست که به آن تاب‌آوری ساختاری گفته خواهد گردید. اما جامعه و فعالان اقتصادی به خاطر تجربه تورم مزمن و بی‌ثباتی، به محض شنیدن اخبار منفی، به سمت انتظارات تورمی و دوراهی اعتماد می‌روند. در واقع آنها به جای اعتماد به وعده‌ها، به رفتار دیگران نگاه می‌کنند و اگر افزایش قیمت را ببینند، خود نیز اقدام به خرید یا نگهداری ارز می‌کنند. به این شرایط آسیب‌پذیری روانی گفته خواهد گردید.
وی افزود: بنابراین، موفقیت یا شکست مکانیسم ماشه نه در واشنگتن یا بروکسل، بلکه در میان‌مغز‌های شهروندان و فعالان اقتصادی ایرانی تعیین خواهد گردید. اگر دولت بتواند با شفافیت و تزریق نقدینگی هدفمند، اعتماد را مدیریت کند، اثر روانی خنثی خواهد گردید. در غیر این صورت، یک تهدید نمادین امکان داردد به یک بحران واقعی تبدیل شود.
این کارشناس اقتصادی عنوان کرد: مکانیسم ماشه را باید بیشتر یک سلاح روانی در یک نبرد گسترده‌تر دانست تا یک تحریم کارآمد. از منظر بین‌المللی، قدرت مکانیسم ماشه به خاطر ظهور قطب‌های جدید قدرت، به شدت کاهش یافته هست. از منظر اقتصادی نیز، شبکه‌های غیررسمی و تطبیق اقتصاد ایران، اثر مستقیم آن را خنثی انجام می‌دهد.
کنترل تله روانی ماشه مهم‌تر از غلبه بر تله تحریمی است
حاجی حتم لو در پایان تاکید کرد: نقطه تعیین‌کننده در مکانیسم ماشه، مدیریت انتظارات داخلی هست. اگر دولت بتواند از تبدیل انتظار تورم به تورم واقعی جلوگیری کند، مکانیسم ماشه به جزئی از تاریخ تحریم‌های بی‌اثر علیه ایران تبدیل خواهد گردید. بنابراین، غلبه بر تله روانی مهم‌تر از غلبه بر تله تحریمی هست.
منبع: ایسنا
ارسال دیدگاه
دیدگاه‌ها