به گزارش پول و تجارت به نقل از جماران، عبدالرضا فرجی راد کارشناس مسائل بین الملل یا تحلیلگر مسائل بین الملل نوشت:
اخیراعلی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی سفر یک‌روزه‌ای را به مسکو انجام داد و در ملاقاتی با آقای پوتین رئیس جمهور روسیه پیام مقام رهبری را به ایشان تحویل نمود. نظر به اینکه ایشان از زمان تصدی مسئولیت در شورای عالی امنیت ملی و در مدتی نسبتا کوتاه دومین سفر خود به روسیه و ملاقات با آقای پوتین را انجام داد، لذا این سفر می‌تواند از اهمیت خاصی برخوردار باشد و نیاز به تجزیه و تحلیل سیاسی هست.
در هفته‌های اخیر آقای پوتین در سخنرانی‌های خود اشاراتی به مسائل ایران داشته هست. شامل همکاری‌های نظامی با ایران و نیز محتوای تماس تلفنی خود با نتانیاهو و بیان کرد‌وگو در رابطه با ایران و نیز اعلام نظر در مورد موضوعاتی همچون فعال شدن اسنپ بک توسط سه کشور اروپایی که روسیه این اقدام اروپایی‌ها را غیر قانونی و خلاف روح برجام اعلام کرده هست.
لذا ظاهراً این نکات و اتفاقات کافی هست که گفته شود روابط ایران و روسیه در مقایسه با گذشته نزدیکتر شده و دومین سفر لاریجانی به مسکو در مدتی کوتاه را ضروری ساخته هست. این نکته را هم نمی‌شود فراموش کرد که آقای پوتین چندین بار در مصاحبه‌ها و بیان کرد‌وگو با ترامپ مسأله میانجی‌گری بین ایران و آمریکا را مطرح کرده و ترامپ هم روز گذشته اعلام نمود که چندین مذاکره تلفنی با آقای پوتین داشته که در موقع متقتضی محتوای مذاکرات را به اطلاع مردم آمریکا می‌رساند.
هر چندین که این بیان کرد‌وگوها عمدتا باید در رابطه با برقراری آتش بس و صلح در اوکراین باشد، اما نمی‌توان این مسأله را رد کرد که در مورد ایران بیان کرد‌وگویی صورت نگرفته باشد. اما در رابطه با این سفر و پیام تحویلی بیان کرد‌وگوهایی می‌تواند در حاشیه و موارد ذیل صورت گرفته باشد:
در رابطه با بیان کرد‌وگوهای تلفنی مورد بحث بین آقای پوتین و نخست وزیر اسرائیل که پوتین این پیام را به مقامات ایرانی منتقل نمود مبنی بر اینکه اسرائیل به دنبال تنش و درگیری بیشتری با ایران نیست. این مطلب از سوی وزیر خارجه کشورمان نیز مورد تأیید قرار گرفت. لذا این احتمال بالا هست که جمهوری اسلامی خواسته باشد جواب پیام آقای پوتین را بدهد.
سیاست اعلامی مقامات جمهوری اسلامی بر این هست که کشور از وضعیت نه جنگ و نه صلح خارج شود، لذا باید دید که تبادل این پیام‌ها بین ایران و روسیه می‌تواند کمکی به خروج از این وضعیت بکند یا خیر. نکته مهم این هست که روسیه در درگیری بین اسرائیل و ایران در وضعیت برزخی قرار گرفته هست. از یک طرف به عنوان همسایه ایران و امضای موافقتنامه راهبردی بین دو کشور بی تفاوتی عملی در طول جنگ ۱۲ روزه به طور عموم مورد انتقاد قرار گرفته و از طرف دیگر هم خود روسیه درگیر یک جنگ گسترده ای با غرب در حوزه اوکراین هست که به خاطر روابط نزدیک نخست وزیر رژیم صهیونیستی با آمریکا و ترامپ، وی می‌خواهد از این رابطه برای منافع خود و لابی در آمریکا بهره ببرد.
لذا بعید نیست که روس‌ها در صدد باشند که از جنگ دیگری بین ایران و اسرائیل جلوگیری کنند و شاید این تبادل پیام‌ها بتواند به خروج از وضعیت نه جنگ نه صلح کمک نماید. هر چندین که به هیچ وجهی نمی‌توان به این پیام‌های انتقالی اسرائیل مبنی بر عدم علاقه به ادامه درگیری اعتماد نمود و تجربه به خوبی این مسأله را ثابت کرده هست.
همکاری نظامی ایران و روسیه و به ویژه بعد از جنگ ۱۲ روزه اهمیت بیشتری یافته هست. بر اساس اخبار منتشره، ایران تعدادی میگ ۲۹ از روسیه تحویل گرفته و حتی صحبت‌هایی در مورد تحویل سوخو ۳۵ و آموزش خلبانان مطرح شده هست که چیزی بیش از شایعات هست. قطعا همکاری‌های نظامی دو کشور بین دبیر شورای عالی امنیت ملی و آقای پوتین مورد بیان کرد‌وگو قرار دریافت می‌کند.
فعال شدن مکانیزم ماشه از ۱۸ اکتبر عملیاتی خواهد گردید. روسیه و چین بیش از دیگر کشورها با رفتار اروپایی‌ها مخالفت کرده‌اند و آن را غیر قانونی اعلام نمودند. به طوری که به نوعی اعلام کردند که تحریم‌ها را اجرا نخواهند نمود. لذا در آستانه اجرایی شدن مکانیزم ماشه و بازگشت تحریم‌ها بیان کرد‌وگو از نزدیک با روسیه و چین ضروری ظاهراً. به احتمال قوی چگونگی برخورد با تحریم‌ها در بیان کرد‌وگوها مد نظر خواهد قرار دارای بود.
علی‌رغم تهدیدهای هفته‌های اخیر ترامپ علیه روسیه و بحث تحویل احتمالی موشک‌های تاماهاک به اوکراین که باعث نگرانی روسیه شده هست، ولی اخیرا ترامپ اعلام نمود که بیان کرد‌وگوهای تلفنی وی با ولادیمیر پوتین ادامه دارد و تا کنون چندین دور بیان کرد‌وگو صورت گرفته هست که بعدا اطلاع‌رسانی خواهد کرد. این احتمال وجود دارد که در این بیان کرد‌وگوهای تلفنی مسأله تنش ایران و آمریکا هم بحث شده باشد. به ویژه آنکه ترامپ در سفر خاورمیانه‌ای اخیر خود چندین بار به موضوع ایران اشاره نمود و علی‌رغم تهدیدهای همیشگی پالس‌های مثبتی هم ارسال کرد که البته معلوم نیست ارتباطی با این تماس‌های تلفنی با پوتین پیدا انجام می‌دهد یا خیر. ولی ملاقاتی که قرار هست بین پوتین و ترامپ به زودی در بوداپست مجارستان صورت پذیرد، دارای اهمیت هست.
نظر به نکات فوق‌الذکر برای درک اثرگذاری این پیام‌ها، تماس‌ها و بیان کرد‌وگوها باید چندین هفته‌ای صبر کرد تا بتوان نتایج مثبت و یا منفی آن را مورد ارزیابی قرار داد.
دیدگاه‌ها