به گزارش پول و تجارت، بازار سهام طی روزهای اخیر در مسیر صعودی قرار گرفته هست و روز گذشته نیز شاخص کل بورس به کانال ۳ میلیون واحد برگشت. اما تحلیل ها از دلیل رشد بورس چیست و پیش بینی ها از آینده بازار سهام چه می گویند؟
جواد فلاحیان تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگو با اقتصادنیوز می گوید: «هم‌اکنون مقداری آرامش سیاسی در کشور به وجود آمده هست. تمام ریسک هایی که بازار انتظار دارای بود، یا تحقق یافته یا منتفی شده هست.»
او این احتمال را که شاخص فعلی بورس همانند سال 1399 جهش شدید داشته باشد رد کرده و تاکید می کند: «نظر به شرایط موجود، ظاهراً در مرحله اول شاخص می تواند تا محدوده سه میلیون و 500 هزار واحد رشد کند.»
گفتگوی پول و تجارت را با جواد فلاحیان می خوانید.
*****
آقای فلاحیان! از نگاه شما دلیل رشد اخیر بورس چیست؟
چندین نکته در رشد بورس وجود دارد. هم‌اکنون مقداری آرامش سیاسی در کشور به وجود آمده هست. تمام ریسک هایی که بازار انتظار دارای بود، یا تحقق یافته یا منتفی شده هست. از جهات دیگر، در ماه های اخیر قیمت سهام بسیار پایین آمده و ارزش بازار (مارکت کپ) کاهش یافت، به طوری که بازار عملاً ارزان گردید.
نیز افزایش نرخ دلار در سال های اخیر باعث گردید قیمت سهام در مقایسه با دلار و بازارهای موازی عقب ماندگی زیادی داشته باشد. مجموعه این عوامل موجب ایجاد تقاضا در بازار سهام گردید. آنچه مسلم هست در کشور هر دارایی یک قیمتی دارد؛ ممکن هست در چندین مواقع کمتر از ارزش ذاتی باشد یا در چندین مواقع گران تر. هم‌اکنون، بورس نظر به عقب ماندگی که از سال های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ داشته و از جهات دیگر در مقایسه با رشد بازارهای موازی و افزایش نرخ دلار، بسیار پایین و ارزان هست.
بسیاری از فعالان بازار این موضوع را درک کرده اند و با کاهش ریسک های سیاسی و اقتصادی، تقاضا در بازار سهام افزایش یافته هست.
احتمال جنگ دوم ایران و اسرائیل بسیار پایین هست
*منظورتان از کاهش ریسک های سیاسی مشخصا چیست؟
جنگ اول اتفاق افتاد و اکنون احتمال وقوع جنگ دوم نظر به تحولاتی که در عرصه بین المللی رخ داده هست، بسیار پایین هست.
پیش بینی آینده رشد شاخص کل بورس
*از دیدگاه شما شاخص کل بورس تا چه سطح و زمانی می تواند رشد کند؟
واقعاً مشخص کردن عدد دقیق برای شاخص کل کار حرفه ای نیست، زیرا شاخص کل معمولاً با چندین شرکت بزرگ می تواند تغییر کند. هرچه سهم شرکت بزرگ تر باشد، تأثیر بیشتری بر شاخص کل دارد. بنابراین شاخص کل بیشتر نمایانگر وضعیت شرکت های بزرگ هست و لزوماً بیانگر کلیت بازار نیست.
اگر بخواهیم عددی عجیب و غریب برای شاخص مطرح کنیم که حرفه ای و منطقی نخواهد قرار دارای بود. نظر به شرایط موجود، ظاهراً در مرحله اول شاخص می تواند تا محدوده سه میلیون و 500 هزار واحد رشد کند.
*در چه بازه زمانی؟
هم‌اکنون شاخص از سطح سه میلیون واحد عبور کرده و حدود 500 هزار واحد رشد داشته هست. (شنبه 26 مهرماه) نیز آخرین رقمی که دیدم شاخص حدود 54 تا 55 هزار واحد رشد دارای بود. نظر به شرایط موجود به نظر می رسد در 2 ماه آینده می توان انتظار رسیدن شاخص به این سطح را دارای بود.
اتفاقات سال 99 بعید هست تکرار شود
* سال ۱۳۹۹ بازار چندین برابر رشد کرد. آیا امکان دارد در شرایط فعلی که شاخص بورس در حال رشد است، صعود بازار مشابه سال 1399 تکرار شود؟
بعید می دانم چنین حرکتی دوباره در بازار بورس رخ دهد، زیرا شرایط بازار در سال ۱۳۹۹ متفاوت تر از الان قرار دارای بود. اولا در آن زمان حجم صندوق‌‌های سرمایه گذاری و حضور حقوقی های بزرگ در بازار به اندازه امروز نبود. همین صندوق ها و بازارگردان های بزرگ می توانند هر زمان که اراده کنند بازار را کنترل کنند، چه به صورت دستوری و چه به صورت طبیعی.
اما اگر از منظر دلاری نگاه کنیم، در 16 مرداد ۱۳۹۹ ارزش دلاری بازار حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیارد دلار قرار دارای بود. در این سال ها تعداد شرکت ها افزایش یافت و قیمت سهام ها کاهش یافته هست؛ الان ارزش بازار حدود ۹۰ میلیارد دلار هست.
به نظر می رسد در بلندمدت اگر اتفاق خاصی رخ ندهد، مارکت می تواند تا محدوده ۲۰۰ میلیارد دلار رشد کند. البته رئیس سازمان بورس ارقام ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار را مطرح کرده اند که به نظر من خوشبینانه هست. اما منطقی این هست که بازار تا حدود ۲۰۰ میلیارد دلار ظرفیت رشد دارد؛ یعنی رشد حدود ۱۰۰درصدی. در سال ۹۹ شاهد بودیم که قیمت چندین سهم ها پنج تا شش برابر گردید اما در کل من بعید می دانم آن اتفاق دوباره تکرار شود.
*برخی سهامداران را هم داریم که در سال 99 سهامی را خریده اند اما هنوز سهام خود را نفروخته اند و متحمل زیان های سنگینی شده اند. آیا امکان دارد سرمایه آن ها به اصل خود بازگردد؟
2 فرض را می توانیم برای آن قائل شویم؛ اینکه باید دید فرد سهام خود را خرید و فروش کرده یا در اوج سال ۹۹ خریداری کرده و تاکنون نگه داشته هست؟
*مثلا وضعیت سهامدارانی که سهام خود را از سال 99 نفروخته اند و تاکنون آن را نگه داشته اند را چطور پیش بینی می کنید؟
بستگی دارد که سهام کدام شرکت را در آن سال خریداری کرده باشند. ما حدود ۹۰۰ شرکت داریم که بسیاری از شرکت ها از سقف سال ۹۹ خود عبور کرده اند اما یک سری شرکت ها الان شرایط خوبی ندارند حتی ممکن هست نسبت به رشد بازار در ماه های آینده وضعیت آن ها بدتر هم بشود.
بنابراین پاسخ به این سؤال بستگی به نوع سهم، قیمت خرید، وضعیت کنونی شرکت و چشم انداز آینده آن دارد. قیمت سهام شرکت هایی که به دلیل ترس یا عدم اعتماد افت کرده هست، امکان جبران شان وجود دارد اما جبران سهام شرکتی که بر اساس عوامل بنیادی دچار افت قیمت شده هست، دشوارتر هست.
عامل اصلی ریزش بازار سهام، ریسک های خارجی هست زیرا...
*با نزدیک شدن به فصل سرد سال و احتمال بروز ناترازی انرژی، آیا این مسئله می تواند تهدیدی برای رشد بورس باشد؟
این موضوع بیشتر به خاطر ریسک های داخلی هست. در سال های اخیر، بازار بیشتر بر اساس ریسک های خارجی افت کرده هست و در این مدت، بسیاری از شرکت ها و مجموعه های بزرگ تقریبا چندین سالی هست که بخش زیادی از انرژی مورد نیازشان را خودشان تامین می کنند.
ناترازی انرژی از دوران پایانی ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد به تدریج آغاز گردید؛ همان زمان دو ساعت دو ساعت برق قطع می گردید. بنابراین این مسئله موضوع جدیدی نیست.
*چه عاملی می تواند بورس را تهدید کند؟
عامل اصلی ریزش بازار، ریسک های خارجی قرار دارای بود چون شرکت ها به نوعی خودشان را با ریسک های داخلی هماهنگ کردند و این موضوع به نوعی رفع شده هست. اما این را در نظر بگیرید زمانی که پول بیرونی و خارج از بازار اراده کند بازار را به سمت بالا حرکت دهد، اثر ناترازی انرژی بسیار کاهش پیدا می کند.
*برخی کارشناسان معتقدند ارزش معاملات روزانه باید به بالای ۱۵هزار میلیارد تومان در هر روز برسد تا شاخص کل بتواند سقف قبلی خود را بشکند. شما وضعیت فعلی ارزش معاملات را چگونه ارزیابی می کنید؟
هم‌اکنون ارزش معاملات روندی صعودی دارد. ارقام ۱۳ و ۱۷ هزار میلیارد تومان نیز در این مدت دیده شده هست. اگر بخواهیم مقایسه ای با دوران طلایی بورس داشته باشیم، در آن زمان ارزش معاملات به ۵۰ هزار میلیارد تومان می رسید. در سال های 94 یا 95 زمانی که ارزش معاملات بالای ۱۰ هزار میلیارد تومان می رفت، بازار شرایط خوبی دارای بود. این روند صعودی ارزش معاملات خودش نشانه مثبتی هست و نشان می دهد تحرکاتی در بازار رخ داده هست.
البته عدد دقیق برای تشخیص این وضعیت، نسبی هست. ممکن هست یک نفر ۱۰ هزار میلیارد و دیگری ۲۰ یا ۵۰ هزار میلیارد تومان را ملاک بداند که همه اینها نظرات شخصی هست. به نظر می رسد تا زمانی که ارزش معاملات بالای ۱۰ هزار میلیارد تومان باشد، ریزش شدید یا برگشت روند نزولی بازار محتمل نیست.
دیدگاه‌ها