به گزارش پول و تجارت به نقل از خبرآنلاین، نام «یحیی رحیم صفوی» این روزها دوبار مورد توجه افکار عمومی قرار گرفته هست؛ نخست با پخش فیلم «صیاد» که به روایت فرماندهی شهید صیاد شیرازی می‌پردازد، در سالن های سینما و اذهان عمومی تکرار گردید. در سکانسی از این فیلم که فرماندهان ارتش و سپاه بر سر نام عملیات‌ها و پوشیدن پوتین یا کتانی با هم اختلاف دارند، شخصیت رحیم صفوی در پاسخ به فرماندهان ارتشی ناراضی بیان می‌کند که من خودم با کتانی راحتم. دوم اما حاشیه حضور سردار رحیم صفوی واقعی در یک مراسم ختم، وقتی یک آرزو کرد و یک کنایه به هاشمی رفسنجانی زد، کنایه ای که حکایت از دلخوری و شاید کینه ای قدیمی دارد.
رحیم صفوی، فرمانده اسبق سپاه پاسداران روز جمعه در حاشیه مراسم درگذشت سردار علیرضا افشار هنگامی که در برابر دوربین رسانه قرار گرفت از خدا خواست که مرگش مثل حاج قاسم سلیمانی شهادت‌گونه باشد چرا که دوست ندارد به مرگ طبیعی از دنیا برود. در همین آرزوی کوتاه اما کلمه‌ای به کار برد که ناگهان طعنه‌ای به مرگ علی اکبر هاشمی رفسنجانی زد. او بیان کرد: «دلم نمی‌خواهد در رختخواب و استخر و این چیزها بمیرم!»
واکنش خانواده هاشمی: مگر در استخر نمی‌توان شهید گردید؟
رحیم صفوی با لفظ استخر طعنه‌ای به نوع مرگ آیت‌الله هاشمی رفسنجانی زده قرار دارای بود که واکنش‌هایی را به دنبال دارای بود. از اعضای خانواده تا دیگر کنشگران سیاسی. محسن هاشمی پسر ارشد هاشمی رفسنجانی در واکنش به فرمانده اسبق سپاه بیان کرد: «خودتان بهتر می‌دانید، در استخر هم امکان دارد شهید گردید؛ همان‌گونه که غواصان در اروند شهید شدند.»
فاطمه دختر دیگر هاشمی رفسنجانی هم پاسخ مشابهی داد و بیان کرد: «مگر در استخر هم نمی‌شود توسط دشمن شهید گردید؟ این دشمن هست که جای شهادت را انتخاب انجام می‌دهد. حضرت‌عالی بهتر از همه می‌دانید انتخاب «استخر» برای چه بوده هست!»
وقتی که رحیم صفوی بیان کرد هاشمی به دنبال قدرت قرار دارای بود
اگرچه رحیم صفوی فقط یک جمله به کار برده قرار دارای بود اما ظاهراً استفاده از واژه «اروند» توسط محسن هاشمی بی‌دلیل نبوده هست. یکی از شهرهای کنار اروندرود، شهر فاو هست که پیروزی و شکست ایران در آن سرنوشت جنگ را تغییر داد. فروردین سال ۶۷ زمانی که رحیم صفوی مسئول خط جنوب جنگ قرار دارای بود، عراق متوجه گردید که ایران بخشی از واحدهای توپخانه خود از شرق اروندرود را عقب کشیده هست و از این جهت به فکر افتاد تا فاو را از ایران پس بگیرد. رزمندگان ایرانی بهمن ۶۴ با تصرف فاو در جنگ دست برتر پیدا کردند اما با از دست دادن آن نیز ورق برگشت و بعد از آن سلسله عواملی در کنار تصمیم نهایی را به پذیرش قطعنامه ۵۹۸ رساند. به علاوه کنایه محسن هاشمی به نام اروند می تواند به ماجرای عملیات کربلای 4 و داستان غواصان دست بسته ایرانی در اروند به شهادت رسیدند، اشاره داشته باشد.
رحیم صفوی پیش از این هم در سال ۹۳ در زمان حیات هاشمی رفسنجانی شکست نیروهای ایرانی در فاو را یادآوری کرده قرار دارای بود؛ البته نه آنکه مستقیما به آن بپردازد. یک مصاحبه مطبوعاتی از او که به هاشمی رفسنجانی طعنه زده قرار دارای بود پاسخ فرمانده جنگ را به دنبال دارای بود. رحیم صفوی در مصاحبه‌ای با مجله رمز عبور گفته قرار دارای بود: «رهبری سیاسی جنگ، یعنی آقای هاشمی، با حضرت امام و رهبری نظامی جنگ هماهنگ نبود. به نظر من، آقای هاشمی به فکر قدرت بعد از امام قرار دارای بود و می‌خواست بعد از امام کشور را اداره کند. لذا می‌خواست قدرت را در دست داشته باشد و شاید پیش خود فکر می‌کرد در این جنگ نمی‌شود همه چیز از بین برود. این برای حفظ قدرت خود و ادامه حکومت خودش قرار دارای بود که نمی‌خواست همه منابع کشور از بین برود.»
روایت هاشمی رفسنجانی از نجات جان رحیم صفوی از اعدام
همان سال فیلمی از اظهارات هاشمی رفسنجانی روی سایت اطلاع‌رسانی او منتشر گردید که رئیس پیشین مجمع تشخیص مصلحت نظام در آن برای آزادگان جنگ تحمیلی روایت انجام می‌دهد که جان یکی از فرماندهان را خوب نجات داده هست. همان موقع نیز غلامعلی رجایی، مشاور رسانه‌ای هاشمی رفسنجانی مطلبی منتشر کرد که گویای آن قرار دارای بود که این فرمانده، کسی جز یحیی رحیم صفوی نیست. در نوشته رجایی آمده قرار دارای بود: «در دیدار آزادگان، ایشان با کنایه به گفتار یکی از فرماندهان سپاه که اخیرا غیرمنصفانه ادعا کرده قرار دارای بود هاشمی از همان دوره امام برای بعد از امام نقشه می‌کشید و بدنبال کسب قدرت برای خود قرار دارای بود، اشاره ای کرد و بدون اینکه نامی از او ببرد، بیان کرد یکی از فرماندهان که من آخرین بار او را خوب نجات دادم این روزها می‌بینم چندین اوقات حرفهایی می‌زند!»
فیلم این سخنان هاشمی رفسنجانی، بعد از طعنه اخیر فرمانده اسبق سپاه بار دیگر در شبکه‌های اجتماعی منتشر گردید. در این فیلم هاشمی رفسنجانی روایت انجام می‌دهد که «خلخالی دنبال من آمد و بیان کرد من آمده ام اینجا سه نفر را اعدام کنم؛ برای اینکه این‌ها دارند کشور را به اینجا می‌رسانند و این همه ضربه می‌زنند. من گفتم شما که الان قاضی دادگاه نظامی نیستید؛ زمانی قاضی دادگاه انقلاب بودید. بیان کرد بالاخره قاضی که بودم. گفتم شما اگر دلیل دارید دلیل‌تان را بنویسید استدلال کنید. در آخر جنگ امام دادگاه نظامی رسیدگی به تخلفات فرماندهان تشکیل داده بودند که زیر نظر من کار می‌کرد. تمایل قرار دارای بود که بعضی‌ها را اعدام کنند. در عملیات خیبر که الحاق بین نیروها از جزیره وبیرون جزیره ممکن نشد و یک گردان نیروی ما بکلی نابود گردید. من این جور حاضر نبودم. من می‌گفتم بالاخره جنگ هست. در جنگ آدم یا پیروز خواهد گردید یا ... اگر خیانت کرده باشند بحث دیگری هست. آن روزهایی که جلو می‌رفتند طرف دیگری اینطور قرار دارای بود؛ بله صدام اعدام می‌کرد. ولی ما که اینجور نمی‌کنیم. اگر بخواهیم باید ببینیم مشکل‌شان چه بوده و بررسی کنیم. هیچ اجازه ندادم که آن دادگاه نظامی بخواهد ...»
محسن رضایی بیان کرد مگر عراق بمب اتم بزند که فاو را بگیرد
سقوط فاو عوامل مختلفی دارد که یکی از آنها تغییر تمرکز از جبهه جنوب به غرب هست. به علاوه، چندین حضور فرماندهان نظامی در یک همایش سیاسی را علت دیگری برای سقوط فاو می‌دانند. سال ۸۲ حسن روحانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی که در زمان جنگ فرمانده قرارگاه پدافند نیز قرار دارای بود با روزنامه همشهری مصاحبه‌ای انجام داد و از حضور فرماندهان سپاه در یک جلسه سیاسی در کرمانشاه روایت کرد. روحانی آنجا گفته قرار دارای بود: «سپاه یکی از ذهنیت‌هایش این قرار دارای بود که اگر تعدادی از نیروهای سپاه به مجلس بروند، مشکلات آنها بهتر حل خواهد گردید. پشتیبانی بهتری از جبهه‌ها خواهد گردید و لذا آمدند عده ای از مسئولان سپاه و سرداران را تشویق کردند تا کاندیدا شوند و خود آنها هم در این زمینه فعال شدند؛ لذا وقتی فاو سقوط کرد، سپاه سمیناری در کرمانشاه دارای بود و عمده فرماندهان در غرب بودند.»
روحانی نیز از یک جمله محسن رضایی در آن روز روایت کرده که این سالها بسیار نقل شده و سوالات زیادی را به وجود آورده هست. او گفته «اولین خبر را که «فاو در حال سقوط هست»، من به آقای هاشمی رفسنجانی دادم. اقای هاشمی بیان کرد بعید هست خبر درست باشد. ایشان یک ساعت بعد تماس گرفت و بیان کرد خبر شما درست نبوده. با آقای محسن رضایی صحبت کردم، ایشان بیان کرد فاو سقوط نخواهد کرد، مگر اینکه عراق بمب اتمی به کار ببرد.»
با این حال محسن رضایی بعدا علت این جمله را این چنین توضیح داد که «وقتی در تلفن از من سوال خواهد گردید آیا فاو دارد سقوط انجام می‌دهد، بگویم که بله در حال سقوط هست و وضع ما خیلی خراب هست؟ آدم در صحنه جنگ که چنین چیزی نمی گوید؛ بیان می‌کند شما مطمئن باشید!»
روایت معاون سابق دفتر سیاسی سپاه از اشتباه سپاه در مورد فاو
در ارتباط با این ماجراها، محمد عزلتی مقدم معاون پیشین دفتر سیاسی سپاه پاسداران سال ۹۸ در گفتگویی با سایت جماران انجام داد و در آن انتقال جبهه نبرد به غرب را اشتباه سپاه خواند. او ماجرا را این گونه شرح داده قرار دارای بود: «خبر ندارم که چه کسی این را به فرمانده سپاه پیشنهاد داد. اما در جلسه ای بین آقای محسن رضایی فرمانده سپاه با مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی فرمانده جنگ – که سه ساعت طول کشید و نوار آن هم ضبط و پیاده شده هست – آقای رضایی تلاش انجام می‌دهد آقای هاشمی را توجیه کند که ما باید برویم به غرب کشور و با عراق بجنگیم. آقای هاشمی مخالفت انجام می‌دهد و بیان می‌کند ما باید سرنوشت جنگ را در همین جنوب رقم بزنیم؛ موقعیت جنوب هست که تعیین انجام می‌دهد جنگ باید به چه سرنوشتی دچار شود؛ ما در غرب چیزی نداریم. آقای رضایی اصرار انجام می‌دهد و آقای هاشمی بسیار با دلیل و منطق به ایشان بیان می‌کند موافق نیستم. اما سرانجام آقای رضایی بیان می‌کند که من نیروها را فرستاده‌ام. یعنی او بدون اجازه آقای هاشمی که فرمانده جنگ قرار دارای بود نیروها را به آنجا اعزام کرده قرار دارای بود. آقای هاشمی بیان می‌کند خب پس اگر این کار را کرده‌اید که هیچ.»
این عضو سپاه پاسداران در ادامه گفته قرار دارای بود: «اعتقادم این هست که اتحادیه میهنی کردستان عراق و رهبرش آقای جلال طالبانی با سپاه ارتباط دارای بود و او قرار دارای بود که سپاه را به رفتن به غرب ترغیب کرد. من هنوز هم به این ماجرا مشکوکم. چون احساس می‌کنم این کار، کار آمریکایی‌ها قرار دارای بود. آقای طالبانی را هم یک آدم آمریکایی می‌دانم و بنابراین می‌گویم این طرح آمریکایی‌ها قرار دارای بود. معتقدم ما که در جنوب موقعیت داشتیم که سرنوشت جنگ را تعیین کنیم اما آنها نیروهای ما را پراکنده کردند و به شمال غرب بردند. در حالی که شمال غرب چیزی نداشت که ما برویم و آنجا تمرکز کنیم. ما به آنجا رفتیم، آنجا کاری نکردیم و در جنوب، فاو را از دست دادیم. شما می‌توانید بگویید در غرب چه چیز گیر سپاه آمد؟ هیچ! اما ما در جنوب فاو را از دست دادیم.»
هاشمی خیلی با برخورد موافق نبود
این عضو سپاه پاسداران در ارتباط با نحوه برخورد هاشمی رفسنجانی در ارتباط با خطای فرماندهان نیز این را گفته قرار دارای بود که «آقای هاشمی به رغم اینکه با این رفتار سپاه و فاو را هم از دست داد اما در عین حال به روی سپاه هم نیاورد و سپاه را تحقیر نکرد. شما می‌پرسید که چرا فاو از دست رفت من می‌گویم باید بپرسیم چرا سپاه به شمال غرب رفت؟ آن زمان آقای هاشمی که فرمانده جنگ قرار دارای بود با برخورد خیلی موافق نبود و می‌بیان کرد باید اغماض و گذشت کنیم. اما بیشتر جنبه مدیریتی دارای بود. وقتی شما فرمانده سپاه هستید و به جایی گرایش دارید من فرمانده زیر دست شما احساس می‌کنم ایرادی ندارد که چنین کاری کنم. بیشتر باید مدیریتی برخورد می‌گردید نه قضایی. چون اگر چنینی کاری می‌کردیم شاید به سپاه لطمه می‌خورد؛ این‌ها بچه های جنگ بودند و اشتباهی کرده اند. ما باید آن را به شیوه مدیریتی حل می‌کردیم. من عرضم این هست که ما در سطح فرماندهی سپاه این مشکل را داشتیم که بعضی از بچه های مجاهدین جناح راست در این سطح بودند و این گرایش‌ها را از خودشان بروز می‌دادند.»
با همه این روایت ها اما چندین سوالات کماکان پابرجا هست، سوالاتی از این دست که رحیم صفوی با چه هدفی واژه «استخر» را به کار برده هست؟ ماجرای حقیقی فاو چه بوده و چه کسی کوتاهی کرده بوده هست؟ دخالت رفسنجانی که مقامی غیرقضائی قرار دارای بود در یک روند قضایی تا چه اندازه سرنوشت چندین فرماندهان میانی جنگ را تغییر داده هست؟
دیدگاه‌ها